Musica insolita in ün lö insolit – opür, la prova, d’ir cun vuschs experimentalas, cun, tanter oter, cemballo e guitarra electrica in tschercha dal sun e cling da la maschinaria d’ün taler – anzi, da plüs talers. Uschè es pudess resümar la prüma preschantaziun da la cumposiziun moderna «Minimal Minima» da Helena Winkelmann illa producziun da l’Ensemble «Kugelförmigkeit» suot la bachetta da Francesca Gaza, chi ha gnü lö in sonda e dumengia i’l tablà da la Clostra Son Jon a Müstair. 

Bundant 150 persunas s’han chattadas sün invid da la Tessanda Sta. Maria in sonda davomezdi i’l tablà da la Clostra – turmantà d’üna invasiun da muos-chas – per esser perdütta, sco ch’üna simpl’idea s’ha sviluppada in ün concert chi ha attrat dafatta l’interess dal emitur da radio naziunal, SRF Kultur.

Quatter duonnas – ün proget

Dimena, cur cha l’amia da la Tessanda, Margarit Jacobs, ha dudi darcheu üna jada il «tac-tac-tac-tac ...» regular cun qual las tessunzas laschan resunar lur talers da lain creond textilias da qualità superiura, ha ella gnü l’idea, da transmüdar quist ritem da la lavur manuala in musica. Ella e la manadra da gestiun da la Tessanda, Maya Repele, han in seguit incumbanzà a la cumponista e musicista renumnada Helena Winkelmann da Basilea d’intesser il sun da la lavur manuala culla regiun e sia natüra in ün’ouvra musicala.

Winkelmann ha dit schi, tut allogi per ün’eivna illa suldüm da la Clostra Son Jon e s’ha laschada inspirar dals suns dals talers illa Tessanda a Sta. Maria e da la Val Müstair insomma. Naschü landroura es l’ouvra «Minimal Minima» cha l’Ensemble «Kugelförmigkeit» – ün proget da stüdi da Francesca Gaza – ha intunà in maniera moderna ed in ün masdügl da stils musicals tanter jazz, musica veglia e contemporana, classica e perfin musica chi algordaiva a soundtracks, cun üna schurma d’instrumaints sur la lunghezza originala dal toc da 35 minuts. 

Francesca Gaza e Ana Cop han contribui lur vuschs, Eleonora Biscevic la flöta barocca, Kira Linn la clarinetta, Adrian King la posauna e Giulio Tanasini la viola tradiziunala da Gamba, Iannis Obiols ha sunà clavaziun e cemballo, Martin Theurillat la guitarr’electrica e Nacho Laguna il lüt «theorbo», Nadav Erlich ha sunà il gïun e Mattia Galeotti la battaria. Sco giasts han accumpagnà Josué Melendez-Pelaez al cornett, Helena Winkelmann a la gïa e Maria Morozova-Mélendez a d’ün orgel da s-chaffa l’ensemble «Kugelförmigkeit». Quel unischa musicists da jazz sco eir specialistas e specialists da musica veglia.

Tanter posa e movimaint

Tuots 15 insembel han preschantà i’l rom dal concert «In die Zeit gewoben» eir las duos cumposiziuns coerentas «Erhebung, without motion» e «Fioritura» cha Francesca Gaza ha scrit ingon. Cumposiziuns chi perscruteschan l’equiliber tanter posa – i’l sen d’interrupziun – e movimaint in nouv e vegl timbre da cling. Tenor Gaza lessan las cumposiziuns esser tessüdas grazcha a la configuraziun da tuot l’instrumentari sül palc in ün spazi imaginari e sferic. Ün spazi in qual vain perscrutà – sco simultanamaing – eir scholt il preschaint, il passà e l’avegnir. 

Güsta sco cha las tessunzas fan quai sunond «tac-tac-tac-tac ...» dürant lur lavur quotidiana, las muongias di per di i’l silenzi da lur clausura e las muos-chas seccantas – «sum-sum-sum-sum ...» – dürant la premiera i’l auditori. Dimena i’l tablà, tuottavia lur dachasa.

Il concert «In die Zeit gewoben» es gnü registrà da Radio SRF 2 Kultur. I’l linc sül concert sarrà publichà apaina cha quel es disponibel sülla pagina d’internet: www.tessanda.ch.

Autur e fotografias: Jon Duschletta