Dadour la fanestra averta as doda ad inchün a sunar clavazin. Cun sclingir rafüda la melodia, e Valentin Bezzola da Scuol driva la porta da si’abitaziun. Drizzà aint esa cun stil – bleras plantas e la mobiglia veglia dan ün sentimaint prüvà. La stanza da musica dà subit in ögl, drizzada aint cun differents instrumaints ed ün triangul vi da la paraid.

Il stüdi da musica da jazz

Daspö duos ons stübgia Valentin Bezzola musica da jazz a Berna. Avant ha el vivü per ses ons a Turich, ingio ch’el vaiva cumanzà ün stüdi d’indschegner da scienzas da l’ambiaint: «Eu n’ha badà cha quai nu d’eira il dret per mai.» Listess es Bezzola restà a Turich davo avair rafüdà cul stüdi, ha lavurà in differents secturs, ed ha adüna fat musica. «A Berna suna gnü specificamaing per stübgiar musica, quia am plaschaivan ils magisters e las magistras il plü bain», quinta Bezzola. «Il meglder esa adüna là, ingio chi’s as sainta il meglder, quai sun preferenzas persunalas, e per mai es quai Berna. Eu nu m’inrücl insomma na ch’eu sun gnü a Berna.»

«A Berna am sainta bain»

Cur cha Valentin Bezzola varà fini seis prüm master in trais ons, sarà’l magister da musica: «Quai es la via la plü sgüra. Il böt füss però dad esser ‹freelancer›, da pudair far musica, scriver musica.» Plü co facil agiundscha’l amo ün seguond master. «Plü tard nu s’haja plü la pussibiltà dad imprender dad uschè buna glieud e d’avair a disposiziun l’infrastructura cha las universitads spordschan», declera il student.

Uschè sarà seis dachasa eir pels prossems ons quista abitaziun a Berna, ch’el parta cun si’amia, ma ch’el ha pudü transfuormar in sia aigna dmura. Pel futur craja’l, cha tuot saja pussibel. El sa da s’imaginar da restar illa chapitala, ma eir da star in ün oter lö in Svizra o dafatta in ün oter pajais: «Tuot tenor ingio ch’eu poss lavurar ed ingio ch’eu am saint bain.» Ma per intant es el fich cuntaint, Berna es tenor Valentin Bezzola il masdügl perfet tanter l’Engiadina e Turich – id es üna cità, ma al listess mumaint eir ün pa sco ün cumün, per exaimpel cullas butias chi sun serradas la dumengia. «Minchatant am manca però la quietezza da l’Engiadina, la pasch», quinta’l. 

Per Valentin Bezzola esa da gronda valur, ch’el ha pudü passantar sia infanzia in Engiadina. Ch’el es rumantsch tocca per el pro si’identità. Sco Rumantsch haja’l blers avantags, declera Bezzola riond: «Quai es sco meis ‹secret superpower›. Cun mai stübgian blers da lingua francesa e quels sun adüna surprais ch’eu tils incleg, eir sch’eu nu discuor frances.»

Ün lö ingio chi's po adüna tuornar

La colliaziun cun l’Engiadina e cun la lingua es per Valentin Bezzola fich preschainta ed importanta. Per el es quai ün sentimaint da patria ed ün lö, ingio ch’el po adüna tuornar. L’Engiadina es per Valentin Bezzola eir quel lö, ingio ch’el ha la famiglia ed ils amis ch’el cugnuoscha daspö blers ons. El es fich grat d’avair a quistas persunas in sia vita, ma per seis svilup persunal haja fat fich bain dad ir a star a Berna: «Meis amis engiadinais am cugnuoschan cun la buscha ch’eu port. Els san tuot sur da mai. Quai es fich bel dad avair uschè bunas rela-ziuns cun meis amis. A Berna nu cugnuschaiva però ad ingün ed uschè n’haja pudü imprender a cugnuoscher nouva glieud, sainza quella buscha. Eu n’ha pudü exprimer parts da mai ch’eu nu savaiva ch’eu n’ha, e simplamaing esser eu.»

Musica illa vita persunala

Cun divers da seis amis engiadinais fa Valentin Bezzola amo hoz musica, pel mumaint suna el illa band da pop grischuna «Tawnee». Ils fundaturs da la gruppa dovraivan ün bassist, e schabain cha Valentin Bezzola gnanca nu sunaiva il bass, til hana dumandà. «Eu sunaiva differents instrumaints e n’ha lura eir imprais a sunar il bass. Daspö là sun eu il bassist.»

Culla pandemia es il far musica insembel i ün pa a perder, ma al listess mumaint ha gnü Valentin Bezzola bler temp per exercitar. «Musica es però alch chi’s fa insembel ed optimalmaing davant ün public.» Sün ün palc as sainta Valentin Bezzola nempe il plü bain. Sün ün palc – o sulet in ün god plain tschiera.

Text: Gianna Duschletta/fmr