Tscherchà: bockins da tüba

Ultimamaing n’haja tschüf ün telefon (na, meis bazegner solaiva dir: «Tschüffer as tschüffa be giò pel chül»)… n’haja survgni ün telefon (na, ningün nu m’ha regalà ün telefon…) – ultimamaing m’ha telefonà üna cuntschainta da la Bassa. Eccola.

Eu nu vaiva dudi daspö ons na plü alch da ella. Ella ha vuglü ün cussagl per ün cuntschaint chi ha ün problem. Il cuntschaint, ün schofför da bus a Turich, d’eira stat sün turnea da benefiz cun cumpogns – e cun sia tüba. El vaiva tut cun sai eir üna valisch plain bockins da tüba ed oters tocs specials da bockin. Ils bockins d’eiran in üna valisch da taila s-chüra, ün pa plü gronda co ün laptop. Insomma, üna valisch cun cuntgnü fich precius. Il schofför e seis cumpogns han sunà a Cuoira aint il suotpassagi da la staziun. Da là suna viagiats inavant cul tren in direcziun da l’Engiadina fin a Tusan. Là ha l’hom constatà cha sia valisch culs bockins d’eira svanida. Ha’l invlidà quella, es ella gnüda grifflada i’l suotpassagi, es ella viagiada inavant fin a San Murezzan? Sainza bockins d’eira per el la turnea culla tüba in ün sfrach a fin. Il schofför da bus da Turich d’eira là sco il falegnam sainza resgia. El instruischa eir a giuvens musicants e musicantas. Ma cha uossa nu possa el plü far quai.

Il don saja enorm. El haja annunzchà la perdita a la SBB ed a la RhB, al büro da dachat da qua e da là, tuot sainza success. El füss fich cuntaint, scha quel chi ha tut la tas-cha preciusa tilla dess inavo. El vess jent chi’s fetscha ün’annunzcha aint il Radio Rumantsch. Chi detta eir ün «Finderlohn», ün dar dachat.

Eu chapisch sia disperaziun, ma che n’ha eu da chefar cun quist’istorgia e pro’l radio nu lavura fingià daspö decennis plü.

Ma che istorgia. Ingiò saran be rivats ils bockins? – Eu stübg co cha l’istorgia pudess esser ida. Inchün pudess avair griflà la valisch. Eir a mai sun capitats fingià discapits aint il suotpassagi da la staziun a Cuoira. I pudess eir esser ch’inchün haja grampà la valisch aint il tren. O ch’el ha simplamaing invlidà ella. El pudess far ün video per metter sün Instagram e Facebook. Pudess muossar quant impussibel chi’d es da sunar la tüba sainza bockins … Ils bockins pudessan esser rivats a San Murezzan e da là pro’l plü cuntschiant tübist internaziunal, il sunnyboy, anteriur directur da cura da San Murezzan chi suna la tüba sün tuot il mound e chi ha fat glüschir il sulai surdorà da San Murezzan amo ün pa plü ferm co tuot tschels sulais…

Chi sa, scha l’hom ha scrit seis nom e sia adressa aint illa cofra? Sch’inchün vess dad avair griflà la valisch a Cuoira es ella uossa forsa a Genevra, in Frantscha o in Germania? Forsa tilla ha inchün büttada our da fanestra dal tren, sco aint ils films da wildvest, ingio cha bandits büttan sachs plain raps our da fanestra, oura immez il desert e’ls cumpogns vegnan lura plü tard a tils tour… Ün bockin glüschaint pudess avair griflà üna giazla e til largià güsta cun svolar sur Tignez, la plü bella praschun da la Svizra – ed uossa giouva ün praschuner cul bockin e rabla oura tuns chi fan star be stut. Forsa es ün oter bockin plachà aint il Lai da Cresta ed es sfuondrà sül fuond cun belma clera, e glüscha sch’ün raz da sulai mattutin chi passa tras l’aua cristallina til tocca, intant cha’ls peschs nu rablan oura tun…

Eu nu sa propcha na co ch’eu pudess güdar al schofför da bus da Turich chi’d ha gnü disfurtüna in Grischun. E lura n’haja listess pensà ch’eu pudess far alch. Dimena – chi chi sa alch da quista valisch preciusa, po s’annunzchar pro la redacziun da la FMR: redacziun@fmr.ch.

Susanna Fanzun da Scuol es cineasta libra e presidenta da la gruppaziun dals «Cineasts Independents Rumantschs» e scriva la columna in incumbenza da la FMR.