22.12.2022 Redaktion Engadiner Post 3 min
Per Arnold Rauch es la lungurella, sco ch’el tilla ha inclet, eir alch bun (fotografia: mad).

Per Arnold Rauch es la lungurella, sco ch’el tilla ha inclet, eir alch bun (fotografia: mad).

Chi nu tilla cugnuoscha, la lungurella? E bod tuots nu tilla han gugent. Na, la lungurella nun ha ün bun nom. Scha la lungurella s’approsma, o vain tras la crusch dal balcun, o aint dal stradun, sco cha’l chantautur Paulin Nuotclà, vaiva dechantà i’ls ons 70, o sch’ella as struozcha tras cità, sco pro ün auter chantautur, il Liedermacher Hannes Wader: «Langeweile, ist ausgebrochen in der Stadt, kommt angekrochen und sie hat keine Eile!» Lura es ura da far alch cunter quella maladetta lungurella, pesanta sco ün tet da plom.
Schi s’es amo giuven! E quai d’eiran tuots duos amo, quella jada, Nuotclà e Wader. Nuotclà proponiva amo da far ün gir in cità e da verer che chi piglian a man e che chi fan tuot per at sönantar e’t strar aint, aint in lur squitscha da tottels, intant cha Wader crajaiva chi nun haja gnanca scopo dad ir oura in üna cità, da la quala i nun haja gnanca scopo da savair il nom. I è’l lura listess, in cità, fin pro’l Konrad Kennedy-Platz. Bler plü ironic, plütöst amo sarcastic, nu’s poja chantar nan ün talking-blues, sco cha quai vaiva nom quella jada.
Ma là apunta d’eirna amo giuvnots, quels duos. In noss temps, hozindi, nun ha la lungurella be ün nausch nom, ella es importanta, predominanta, perquai ch’ella sto gnir cumbattüda cun tuot ils mezs pussibels. Ün di lungurus es ün di pers! Scha la lungurella schmaladida as struozcha nanpro adascus, eir be minimalmaing, esa subit da till’eleminar. Las masdinas cunter la lungurella as poja cumprar.
I dà bleras. Vacanzas, sports, velos da muntogna, velos electrics, töfs, autos, autouns, raiver sü da punts, siglir giò da punts, maratonas e triatlonas ed ulteriuras medicinas cunter la lungurella. Lucrativ per quels chi tillas vendan. La cuntrada vain güsta eir amo vendüda. Il mez cunter la lungurella es il turissem. Il turissem es üna vacha soncha, la lungurella es üna vacha da maz.
Blers chi consüm l’antilungurella han sü uragliers e taidlan musica, forsa. Eu nu sa chenüna! Plü co facil na Nuotclà, Wader – o Eicher. Quel nempe, Stefan Eicher, ün chantautur, intant eir el ün pa plü vegl, ha dit be d’incuort, cha la lungurella saja ün luxus, lusso.
Chantar chanzuns nu renda plü. El chanta listess. Seis genituors sun morts dürant corona. Là nun ha’l pudü chantar. Uossa chanta’l darcheu.
I nu’s possa be magliar, i’s stopcha eir digerir, ha’l manajà. I saja, ill’età avanzada, sco el, o sco eu, da dvantar liger, leicht, Leichtigkeit saja sco Langeweile.
La lungurella, sco ch’eu til n’ha inclet, es alch bun. La columna rumantscha da la FMR ha scrit quista jada Arnold Rauch.

Redaktion Engadiner Post

Wie geht es auf einer Redaktion zu und her? Inbesondere an einem Produktionstag? Was macht ein Redaktor/eine Redaktorin den lieben langen Tag? Und was braucht es, von der Idee bis zum vollständigen Bericht in der Zeitung? Über diese und weitere Themen lesen Sie regelmässig im Redaktionsblog der «Engadiner Post/Posta Ladina».